راهنمای انتخاب شیرآلات ساختمانی
انواع و جنس شیرآلات بهداشتی
به‌طور کلی شیرآلات بهداشتی دارای دو بخش عمده یعنی پوسته داخلی (پایه اصلی شیر) و پوشش خارجی است که در بخش داخلی تولیدکنندگان با توجه به سفارش‌هایی که دارند معمولا از آلیاژ برنج یا سرب خشک استفاده می‌کنند. این در حالی است که رعایت مسائل بهداشتی باعث شده اکثر تولیدکنندگان امروزه از خیر سرب خشک گذشته و بیشتر به استفاده از آلیاژ برنج فکر کنند، چون سرب در صورتی که آبکاری شیر بخوبی انجام نشود در مقابل آب به مرور زمان حل می‌شود و آلودگی‌های خطرناکی برای افراد ایجاد می‌کند.
در بخش خارجی یا همان پوشش خارجی شیرهای ساختمانی نیز که توجه اکثر ما را به خود جلب می‌کند، معمولا کارخانه‌ها از فلزاتی همچون برنج، برنز، مس یا استیل استفاده می‌کنند که معمول‌ترین نوع آبکاری استیل است و دیگر فلزات برای سفارش‌های خاص و منحصربه‌فرد استفاده می‌شوند. اما بهترین نوع آبکاری در بازار به PVD معروف است. در این نوع آبکاری شرکت تولیدکننده، بخش خارجی شیرها را به وسیله اتم‌های باردار فلز مورد نظرش مثل کروم، برنز یا هر فلز دیگری که سفارش داده شده باشد، بمباران می‌کند تا به‌طور شیمیایی سطح فلز پایه (فلز بدنه شیر) با فلز مورد نظر پوشیده شود که به آن فرآیند رسوب‌سازی با بخار می‌گویند. با این روش علاوه بر افزایش طول عمر شیر، کیفیت آن در مقابل ساییدگی، خوردگی، زنگ‌زدگی و ده‌ها مورد دیگر تضمین خواهد شد.
تولیدات ایرانی همپای خارجی‌ها
اصلی‌ترین عامل انتخاب مشتریان در این بازار پررنگ و لعاب، تنوع طرح و برندهای متفاوت است که پای کشورهای مختلفی را در این صنعت از ایتالیا، آلمان، آمریکا، ترکیه، چین، هند و… به میان آورده است، اما در بازار کشورمان زیاد نمی‌توان به نام این کشورها دل بست، چون بازار شیرآلات بهداشتی یا ساختمانی کشورمان همانند بسیاری از محصولات دیگر در اختیار کشور چین است.
به این ترتیب که بسیاری از برندهای معروف جهان برای کاهش هزینه تولید و ارزان شدن محصولاتشان با استفاده از شرکت‌های تولیدی چین و به صورت تحت لیسانس محصولاتشان را روانه بازارهای هدف می‌کنند، بنابراین نمی‌توان زیاد به نام‌های کشورهای اروپایی در این صنعت دل بست، بلکه بهتر است با توجه به توان و تخصص تولیدکنندگان داخلی از محصولات بسیار باکیفیت و بالاترین سطح استاندارد کشورمان استفاده کنیم. به گفته فروشندگان این لوازم، متاسفانه برخی تولیدکنندگان داخلی هنوز در زمینه تولید محصولاتی با تکنولوژی‌های روز زیاد پیشرفت نکرده‌اند که این موضوع در برخی تولیدات مثل شیرهایی با سنسورهای اتوماتیک باعث شده محصولات خارجی بیشتر از داخلی‌ها در معرض دید مشتریان قرار گیرند.
اهرمی‌ها، محبوب‌ترین مدل بازار
شاید با شنیدن یا خواندن نام شیرآلات بهداشتی، ابتدای مطلب همان فلکه‌های معروف و نوستالژیک قرمز و آبی رنگ دوران کودکی را به خاطر آورده باشیم، اما مدت‌هاست حتی در دورافتاده‌ترین مناطق کشورمان از این نوع شیر کمتر خبری به گوش می‌رسد و بیشتر مدل‌ها به شیرهای اهرمی اختصاص داده شده است، چون اگر از بحث بهداشت بالای این‌گونه شیرها بگذریم آنها با کارتریج‌های قابل اطمینانشان توانسته‌اند جای مناسبی میان تقاضای مصرف‌کنندگان برای خود دست و پا کنند.
این در حالی است که به گفته فروشندگان مراکز عمده شیرآلات در تهران، شیرهای تک اهرمی با قابلیت جدا شدن سرشیر (شیلنگی) برای سرویس آشپزخانه و شیرهای تک اهرمی ایستاده برای سرویس روشویی استفاده می‌شوند و دیواری‌های اهرمی محبوب سرویس بهداشتی هستند.
دیواری یا ایستاده؛ مساله این است
فناوری تولید شیرآلات بهداشتی اگرچه اساسی مشابه گذشته دارد، اما با توجه به طرح‌ها و تقاضای بازار، امروزه متفاوت از گذشته شده‌اند. به‌عنوان مثال در تقسیم‌بندی انواع شیرآلات دیواری و ایستاده هم‌اکنون در کمتر آشپزخانه‌ای شیرهای دیواری را خواهیم دید مگر اینکه به سفارش مشتری این نوع شیر استفاده شده باشد، آن هم برای همخوانی با دیگر تزئینات ساختمان. بنابراین عرف بازار هم‌اکنون این‌گونه است که شیرهای ایستاده دارای کاربردی دو منظوره در بخش‌های مختلف ساختمان هستند به‌طوری که هم در آشپزخانه کاربرد دارند و هم در روشویی سرویس بهداشتی، اما مدل‌های دیواری معمولا برای سرویس بهداشتی استفاده خواهند شد و خبری از آنها در تزئینات معمول آشپزخانه‌های مدرن امروزی نیست.
کارشناسان می‌گویند در مدل‌های دیواری با توجه به اینکه محل خروج آب با ارتفاعی زیاد نسبت به سینک ظرفشویی نصب خواهد شد، معمولا مورد استقبال قرار نمی‌گیرند مگر در مواردی خاص.
مصرف پایین، ارمغان فناوری
ممکن است زیبایی ظاهری و تنوع طرح‌ها، عامل بسیار تاثیرگذاری در انتخاب مشتریان باشد اما با توجه به تغییرات اقلیمی در برخی کشورها این فاکتور در کنار فاکتور کم مصرف بودن شیرها قرار گرفته و عاملی در انتخاب مشتریان شده است.
بدون تردید مدتی است از کمبود آب در سراسر جهان بخصوص کشورمان اخبار متفاوتی شنیده‌اید، به همین دلیل طراحان و تولیدکنندگان شیرآلات بهداشتی برای همسویی با سیاست‌های کلان کاهش مصرف آب، دست به کار شده‌اند تا با طراحی‌های جدید، مصرف مایع حیات را به حداقل خود برسانند. به‌طوری که در برخی تولیدات جدید سالانه ۵۰۰ لیتر آب صرفه‌جویی می‌شود که بهترین نمونه آنها شیرهای سنسوردار یا همان چشمی‌دار است، چون این‌گونه شیرها توان بالایی در مدیریت مصرف آب دارند. اما با کمی گشت و گذار در بازارهای یاد شده تهران متوجه شدیم تولیدکنندگان حتی پا را فراتر گذاشته و سیستم‌های نوینی طراحی کرده‌اند که با استفاده از فشار هوا می‌تواند میزان مصرف آب را بخصوص در حمام به حداقل خود برساند.
خدمات پس از فروش، مهمترین عامل انتخاب
هرچند شیرآلات بهداشتی در ذهن ما از ساختمان ساده‌ای برخوردار هستند، اما باتوجه به گسترش و تنوع مدل‌های گوناگون در بازار و استفاده از برخی فناوری‌های نوین در این نوع لوازم، کم‌کم وقت آن رسیده که برای انتخاب نمونه مورد نظرمان به خدمات پس از فروش آنها نیز توجه ویژه داشته باشیم، چون نه‌تنها کیفیت لعاب و روکش و جنس مغزی این لوازم باید قابل اعتماد باشد، بلکه تهیه و البته تعویض قطعات یدکی نیز ملاکی برای انتخاب خریداران شده است.
بنابراین بهترین گزینه این است که قبل از دست به جیب شدن برای پرداخت صورتحساب خوب به کارخانه تولیدکننده شیر مورد نظر و البته کشور سازنده یا واردکننده آن و خدمات پس از فروش و گارانتی دقت کنیم، چون در صورت ایجاد مشکل اگر این عوامل برای شما وجود نداشته باشد ممکن است دچار دردسری بزرگ شده و مجبور به تعویض کل شیر شوید.
به‌عنوان مثال در برخی شیرها، کارتریج خاصی به کار رفته که در صورت خراب شدن اگر توان تهیه آنها را در بازار داخلی کشورمان نداشته باشید مجبور خواهید شد کل شیر را عوض کنید که برای شما تجربه‌ای گران خواهد بود. البته این تنها نقطه ضعف نیست بلکه با توجه به تنوع کنونی بازار و ورود تکنولوژی‌های الکترونیک در برخی شیرآلات اگر از برندهایی که به صورت عمده وارد ایران نشده‌اند و خبری از نمایندگی آنها نیست خرید کرده باشید، باید آمادگی دردسر را داشته باشید.
بنابراین به اعتقاد بسیاری از فروشندگان بهترین راه برای متقاضیان این لوازم این است که قبل از خرید بخوبی از سابقه شرکت واردکننده یا تولیدکننده شیرآلات بهداشتی ساختمانی اطلاع کسب کنند و از خدمات پس از فروش آن شرکت آگاهی به دست آورند و پس از آن اقدام به خرید کنند.
نصب آسان، بهترین گزینه است
باتوجه به تنوع گسترده بازار فروش شیرآلات ساختمانی، بدون تردید برخی طرح‌ها دارای لوازم و تجهیزات جانبی هستند، مثل شیرآلاتی که همزمان قابلیت اتصال به سیستم تصفیه آب را دارند یا آنها که برای پرکردن قابلمه، شیری مجزا کنار سینک برایتان مهیا کرده‌اند.
به هر حال هرکدام از این امکانات قرار است برای خانواده بخصوص بانوی خانه راحتی و آرامش به ارمغان بیاورد، اما اگر این قطعات و لوازم جانبی دچار نقص شده به همان میزان که قرار بوده آسایش شما را فراهم کنند، موجب ناراحتی و ایجاد دردسر برایتان خواهند شد. بنابراین بهتر است برای خرید شیرآلات به نحوه نصب آنها نیز توجه ویژه داشته باشید چون ممکن است متخصص تعمیر و نگهداری شرکت تولیدکننده آن زمانی که شما نیازمند خدمات هستید فرصت رسیدگی به مشکل را نداشته باشد.
تزئینات هزینه‌ساز
از گذشته‌های دور تاکنون استفاده از شیرآلات طلا نشانه طبقه اجتماعی یا ثروت افراد بوده است. اما امروزه استفاده از تزئینات بدلی مثل نگین‌ها و تجهیزات اضافه در شیرآلات توانسته راه شیرهای تزئینی و زیبا را به منازل افراد متوسط جامعه نیز باز کند. به همین دلیل، گاهی برخی مشتریان بدون آن‌که توجه به هزینه‌های اضافه‌ای که قرار است برای خرید این نوع محصولات بپردازند در میان انبوهی از تولیدات مختلف یکی را انتخاب می‌کنند و با خرسندی صورتحساب را پرداخت می‌کنند در حالی که این خوشی مدت زیادی دوام نخواهد داشت چون هزینه نگهداری از این نوع شیرآلات به مرور زمان بسیار بیشتر از خرید خود آنهاست.
اجزاء تشکیل دهنده شیرآلات
تعریف جزء: شیرآلات معمولاً بصورت یکپارچه در کارخانه تولید و فروخته می‌شوند به همین دلیل به صورت یک جزء ساختمانی می‌توان آن را در نظر گرفت.
مشخصات فنی
به طور کلی شیرآلات از دو جنس آلیاژهای برنج یا سرب خشک ساخته می‌شوند و تنها روکش‌های آنهاست که تفاوت‌های ظاهری در آنها ایجاد می‌کند. از میان این دو جنس برنج بهتر از سرب خشک عمل می‌کند. زیرا سرب پس از مدتی دچار خوردگی شده و علاوه بر آن از نظر بهداشتی نیز زیانهایی را در پی خواهد داشت. به همین دلیل این نوع شیرآلات از نظر استاندارد مورد تایید نیستند و غیر بهداشتی محسوب می‌شوند. مطابق استاندارد ۶۶۷۹ و ۱۵۴۶ کلیه قسمت‌های فلزی بکار رفته در ساخت شیرآلات بهداشتی (به استثنای دستگیره) از آلیاژ برنج باید باشند. در هر صورت قطعات در تماس با آب نباید از آلیاژ برنجی با بیش از ۲/۵ درصد سرب باشند. انواع روکش‌هایی که برای شیرآلات کاربرد بیشتری دارند عبارتند از: برنج، برنز، مس و استیل که از میان آنها اگر استیل استنلس اصل باشد، از دیگر اجناس بهتر است. چرا که هم مقاومت بهتری در برابر پوسیدگی دارد و هم به خاطر ظاهرش کمتر لکه‌های آب را نشان می‌دهد و از لحاظ زیبایی هم مناسب‌تر است. سایر موار هم مثل برنز یا مس تنها آبکاری برنز و مس هستند و بیشتر جنبه تنوع بخشی دارند و شاید به خاطر رنگ زرد یا قرمزی که دارند حس نوستالژیک به خریداران بدهد.
کلیه مواد مورد مصرف در ساخت شیرآلات بهداشتی که در تماس با آب هستند، باید از جنسی انتخاب شوند که در مقابل آب تا دمای ۹۰ درجه سانتیگراد و محیط استفاده مقاوم بوده و حین مصرف هیچگونه خوردگی نسبت به سایر قطعات مورد استفاده در شیر نداشته باشند. همچنین نباید سمی بوده و هیچگونه تغییر در کیفیت ظاهر و رنگ، بو و طعم آب آشامیدنی مصرفی ایجاد کنند. در ضمن نباید منجر به رشد باکتری‌ها و به خطر انداختن سلامت انسان شوند.
سطوح خارجی آب کروم داده شده است .بعد از جنس فلز مورد استفاده در شیرآلات، آبکاری دارای اهمیت فراوان است که می‌تواند در مقاومت شیر تاثیر بسزایی داشته باشد و هرچه کیفیت آبکاری بهتر باشد شیرآلات دیرتر فرسوده می‌شوند. مثلاً اگر شیرآلاتی دارای آبکاری ۲۵ میکرونی باشد و روکش آن هم استیل واقعی باشد، از نظر کیفی عمری بسیار طولانی خواهد داشت. حداقل ضخامت آبکاری برای نیکل ۱۰ میکرون و کروم ۰/۳ میکرون است. در مورد شیرهای مخلوط آب گرم در سمت چپ و آب سرد در سمت راست قرار دارد.
جنس شیرآلات بهداشتی
به‌طور کلی شیرآلات بهداشتی دارای دو بخش عمده یعنی پوسته داخلی (پایه اصلی شیر) و پوشش خارجی است که در بخش داخلی تولیدکنندگان با توجه به سفارش‌هایی که دارند معمولا از آلیاژ برنج یا سرب خشک استفاده می‌کنند. این در حالی است که رعایت مسائل بهداشتی باعث شده اکثر تولیدکنندگان امروزه از خیر سرب خشک گذشته و بیشتر به استفاده از آلیاژ برنج فکر کنند، چون سرب در صورتی که آبکاری شیر بخوبی انجام نشود در مقابل آب به مرور زمان حل می‌شود و آلودگی‌های خطرناکی برای افراد ایجاد می‌کند.
در بخش خارجی یا همان پوشش خارجی شیرهای ساختمانی نیز که توجه اکثر ما را به خود جلب می‌کند، معمولا کارخانه‌ها از فلزاتی همچون برنج، برنز، مس یا استیل استفاده می‌کنند که معمول‌ترین نوع آبکاری استیل است و دیگر فلزات برای سفارش‌های خاص و منحصربه‌فرد استفاده می‌شوند. اما بهترین نوع آبکاری در بازار به PVD معروف است. در این نوع آبکاری شرکت تولیدکننده، بخش خارجی شیرها را به وسیله اتم‌های باردار فلز مورد نظرش مثل کروم، برنز یا هر فلز دیگری که سفارش داده شده باشد، بمباران می‌کند تا به‌طور شیمیایی سطح فلز پایه (فلز بدنه شیر) با فلز مورد نظر پوشیده شود که به آن فرآیند رسوب‌سازی با بخار می‌گویند. با این روش علاوه بر افزایش طول عمر شیر، کیفیت آن در مقابل ساییدگی، خوردگی، زنگ‌زدگی و ده‌ها مورد دیگر تضمین خواهد شد.
انتخاب شیرآلات
بر اساس تحقیقات صورت گرفته، بیشترین مصرف آب شهری مربوط به مصرف آب خانگی است و مؤثرترین اقدام در جهت کاهش مصرف و استفاده درست از آب، انتخاب صحیح و استفاده از تجهیزات و شیرآلات مناسب است. به همین دلیل نکته مهم دیگری که هنگام خرید شیرآلات باید مدنظر قرار گیرد، قابلیت تنظیم آب شیرآلات است. شیرهای اهرمی که امروزه تولید آنها بسیار افزایش یافته است، ضمن برخورداری از زیبایی، تنظیم فشار آب را بسیار راحت‌تر از گذشته کرده‌اند. شیرهای اهرمی علاوه بر اینکه کاهنده مصرف آب هستند، راحت‌تر از مدل‌های قدیمی باز و بسته می‌شوند و در صورت خراب شدن به‌راحتی توسط کاربر تعمیر می‌شوند. بنابراین از نظر تنظیم فشار آب، خرید شیرآلات اهرمی توصیه می‌شود.
نصب شیرآلات
بهترین زمان برای نصب شیرآلات پس از اتمام کلیه کارهای ساختمانی و نصب سینک و کابینت و لوازم بهداشتی می‌باشد.
دارا بودن علامت استاندارد ایران روی شیرآلات
شاید خیلی ها اطلاع نداشته باشند که علامت استاندارد روی یک محصول چه مزایایی را داراست.
ولی در بین کارخانه های شیرآلات بهداشتی که علامت استاندارد دارند باید یک حداقل هایی رعایت گردد که مهمترین آنها استفاده نکردن از سرب نرم در ساخت بدنه داخلی این شیر آلات است که مستقیما در سلامتی انسان تاثیر مخربی می گذارد؛ و نکته دیگری که باید رعایت شود استفاده از حداقل میزان آبکاری کروم می باشد که شفافیت سیرآلات را در طول سالیان تضمین می نماید.
